10 apr Waarom een levenstestament?

Het woord levenstestament is wellicht wat verwarrend. Een levenstestament is namelijk geen testament waarin regelingen worden opgenomen wat er met uw nalatenschap gebeurt na uw overlijden. Een levenstestament is eigenlijk een volmacht. U geeft een ander een vrijbrief om namens u te beslissen als u het niet meer kunt. 

Wanneer gaat een levenstestament in?

Een levenstestament gaat in werking zodra u geestelijk achteruit gaat, bijvoorbeeld door de ziekte van Alzheimer of door Covid 19 in coma geraakt.  Door een levenstestament op te stellen kunt u zelf de controle en regie houden over uw eigen leven, door uw wensen nu op papier te zetten, als alles nog oké is.  Dit kan een fijne en rustgevende gedachte zijn.

Volmacht

Een levenstestament valt eigenlijk uiteen in twee volmachten:

Financiële volmacht

In deze volmacht laat u vastleggen wie uit uw omgeving de taak krijgt om beslissingen over uw financiën te nemen. Wie beheert uw betaalrekening? Wie mag de rekeningen betalen? En wie mag de schenkingen voorzetten die u ieder jaar aan uw kleinkinderen doet als u het niet meer zelf kan? De gevolmachtigde mag zelfstandig beslissingen nemen

Medische volmacht

Hierin laat u vastleggen wat uw wensen zijn ten aanzien van uw gezondheid. In een medische volmacht kunt u laten opnemen wanneer u een behandelverbod wenst en zaken rondom euthanasie.

Beide volmachten gaan pas  in werking zodra een onafhankelijke arts heeft bepaald dat u niet meer zelf beslissingen kunt nemen.

Hoeveel mensen gevolmachtigd?

Is de gevolmachtigde altijd maar één persoon? Nee, dit hoeft niet. Verschillende taken kunt u ook onder verschillende gevolmachtigden verdelen. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om een volmacht neer te leggen met betrekking tot uw financiën en iemand anders een volmacht te geven met betrekking tot uw gezondheid. Ook een tweede gevolmachtigde kan worden vastgelegd. Het kan natuurlijk altijd voorkomen dat uw gevolmachtigde niet in staat is om de taak te kunnen (of te willen) uitoefenen. Het is dan fijn als je een tweede persoon ‘achter de hand’ hebt. Ook kunt u meerdere volmachten afgeven en deze personen samen laten beslissen. Zeker als de kinderen gevolmachtigd zijn, is dit vaak een mooi oplossing. Wel adviseer ik om voordat u een levenstestament gaat opstellen de gevolmachtigde(n) te vragen of zij dit willen.

Levenstestament opstellen

Hierboven hebt u al gelezen dat het nuttig is om een levenstestament op te stellen, omdat het belangrijk is dat iemand anders beslissingen over u en uw financiën kan nemen op het moment dat u dit zelf niet meer kunt. Veel mensen vinden dit een rustgevende gedachte. U houdt zo zelf de regie in handen over uw eigen leven ook als u het zelf niet meer kunt.

Dat kan mijn partner toch doen

Vaak denken mensen dat hun partner deze dingen wel kan regelen, zonder dit vast te leggen. Dit is echter een groot misverstand. Instellingen zoals banken hebben te maken met zorgplicht, een onderdeel van de wet Financieel Toezicht. In de praktijk houdt het in dat uw geld niet zomaar toegankelijk is voor bijvoorbeeld uw partner,  zelfs niet op het moment dat u getrouwd bent in gemeenschap van goederen.

Naar de rechter?

Een andere reden waarom het verstandig is om een levenstestament op te stellen, is dat u geen (voorafgaande) toestemming van de rechter nodig hebt voor bepaalde beslissingen. Het kan voorkomen dat u samen met jouw partner een huis hebt gekocht, maar dat uw partner na een ongeluk niet meer in dat huis kan blijven wonen. Wellicht wilt u het huis uiteindelijk verkopen. U bent gezamenlijk eigenaar van de woning en om het huis te kunnen verkopen is ook de handtekening van uw partner nodig. Als uw partner daar niet meer toe in staat is, hebt u toestemming van de rechter nodig om het huis alsnog te mogen verkopen. Zo’n proces kost veel tijd en energie, energie die je op dat moment hard nodig hebt voor andere zaken.

Wat doet een gevolmachtigde?

Door een levenstestament op te stellen hebt u vastgelegd wie deze beslissingen namens u mag nemen.

Tot slot kunt u ervoor zorgen dat uw eigen bijdrage voor de zorg lager wordt. Als u wordt opgenomen in een zorginstelling, moet je een eigen bijdrage betalen. De hoogte van deze bijdrage wordt berekend op basis van je vermogen. Als u in je levenstestament hebt laten vastleggen dat uw gevolmachtigde schenkingen mag doen uit uw naam, dan kan er door deze schenkingen voor gezorgd worden dat uw eigen vermogen lager wordt. In dat geval hoeft u ook een minder hoge bijdrage te betalen aan de zorginstelling.

Wat laat u vastleggen?

Bij het opstellen van een levenstestament is het belangrijk om een aantal zaken mee te nemen. Een aantal voorbeelden op financieel gebied:

• Wie doet uw aangifte inkomstenbelasting?
• Bankzaken en andere financiële beslissingen: door wie worden deze geregeld en genomen?
• Mag de gevolmachtigde uw geld aan zichzelf of andere lenen?
• Kunnen er schenkingen gedaan worden door de gevolmachtigde?

Voorbeelden op het gebied van zorg:

• Als u ernstig ziek wordt, op wat voor manier wilt u dan dat er voor jou gezorgd wordt? 
• Wie neemt er beslissingen over uw behandelingen?
• Wat zijn uw wensen daarin?
• Hoe denkt u over euthanasie? 
• Wat zijn uw wensen met betrekking op orgaandonatie? 
• Hebt u voorkeuren op het gebied van een bepaalde zorginstelling waar u zou willen verblijven?

Samenvattend

Het verstandig om een levenstestament op te stellen zodat u zelf de regie in handen houdt over uw leven. U bepaalt zelf wat er bij ziekte met u en uw financiën gebeurt.