08 okt Een huis als erfenis- betaal ik erfenis belasting?

Als iemand in uw directe omgeving overlijdt en deze een eigen huis heeft, gaat het eigendom van dit huis naar de erfgenamen. Is er geen testament, dan regelt de wet dit. Met een testament worden één of meerdere erfgenamen aangewezen. Naast de waarde van de woning erven de nabestaanden ook de schulden; de hypotheek. Het verschil tussen die twee noemen we een positieve erfenis. Vaak wordt vergeten dat ook de belastingdienst een graantje meepikt van deze positieve erfenis. Er moet namelijk binnen 8 maanden erfenis belasting worden betaald.

 Erfbelasting over erfenis

Zeker in een tijd waar de huizenprijzen enorm zijn gestegen, kan de nalatenschap groot zijn en is er derhalve ook een grote belastingaanslag te verwachten. Het huis verkopen is een optie, maar wellicht wil één van de kinderen in de ouderlijke woning gaan wonen. Dat zult u de erfenis gaan verdelen. De andere erfgenamen moeten dan worden uitgekocht. 

Uitkopen erfenis welke waarde?

Bij het uitkopen van de andere erfgenamen, gaat u uit van de werkelijke verkoopwaarde van de woning, minus de hypotheek en de kosten van de verkoop. Dus stel er zijn vier kinderen: Verkoop woning € 505.000,-; minus hypotheek € 100.000- minus kosten verkopend makelaar € 5.000,-. Totale nalatenschap; vier kinderen ieder € 100.000,- Dat betekent dat het kind dat de woning gaat betrekken, zijn broers en zussen ieder € 100.000 moet betalen. Dit is hun kindsdeel van de erfenis. De nieuwe eigenaar kan dit uitkopen financieren met een hypotheek. Daarmee kan ook de erfenis belasting worden betaald van circa € 8.000,-.

Wie erft het huis na overlijden van een huiseigenaar?

In de meeste gevallen zullen de partner en de kinderen van de overledene de erfgenamen zijn. Dit is wettelijk vastgelegd. In een testament kan worden afgeweken van het wettelijke erfrecht. Als partners gezamenlijk (elk voor 50%) eigenaar zijn, bestaat de erfenis uit de helft van de waarde van het huis en de helft van de hypotheek op het huis. In een voorbeeld leggen we uit hoe het zit. 

Erfenis verdelen

Huwelijkspartners zijn ieder voor 50% eigenaar van een huis met een waarde van € 500.000 met nog een hypotheek van € 100.000. Ze hebben twee kinderen. Eén van de partners overlijdt. De erfenis bestaat uit de helft van de waarde minus de helft van de schuld: € 500.000 – € 50.000 = € 150.000. De drie erfgenamen erven ieder € 50.000.

Erfbelasting

De langstlevende partner heeft in dit voorbeeld het recht om in het huis te blijven wonen. Dit noemen recht van vruchtgebruik. De kinderen hebben een vordering op hun vader of moeder. Dit kinderen moeten op hun kindsdeel wachten totdat de laatste ouder is overleden. Bij samenwoners is dit anders geregeld. Zij hebben een testament nodig om het onderling goed te regelen.   

Erfenis verwerpen

Als u zeker bent dat de waarde van de woning hoger is dan de hypotheek, dan kunt u de erfenis aanvaarden. Is de schuld op de woning hoger dan de waarde van de woning, dan kunt u de erfenis verwerpen. Indien u twijfelt of er iets overblijft na verkoop van de woning, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. Daarvoor dient u een verzoek in bij de kantonrechter. 

De erfgenamen moeten de vaste lasten dragen

De erfgenamen moeten de vaste lasten blijven betalen na het overlijden van de eigenaar van het huis. Het gaat om de hypotheeklasten, maar bijvoorbeeld ook om de energiekosten, de verzekeringen en de gemeentelijke belastingen. Als eigenaren staan de nabestaanden ook voor de onderhoudskosten en de kosten van reparaties aan het huis.

Over welke waarde betalen de erfgenamen belasting?

Voor de waardebepaling van het huis kan worden uitgegaan van de WOZ-waarde van het huis. De erfgenamen mogen kiezen welke WOZ-waarde ze nemen. Bij overlijden in 2022, kiezen de nabestaanden voor de WOZ-waarde van 2022 (met de waardebepaling van 1 januari 2021) of voor de WOZ-waarde van 2023 (met de waardebepaling van 1 januari 2022). De WOZ-waarde van 2023 wordt begin 2023 bekendgemaakt. 

Hoeveel belasting betalen nabestaanden over een geërfde woning?

Voor de erfbelasting wordt uitgegaan van de totale verkrijging. Het gaat dus niet alleen om de waarde van de woning, maar ook om de waarde van de rest van de erfenis. De heffing voor de partner en de kinderen van de overledene bedraagt maximaal 20% van de verkrijging. Wel gelden er vrijstellingen voor partners en kinderen. 

Testament

 Met een testament kunt u erfbelasting besparen, door bijvoorbeeld de kinderen een vergoeding te geven op papier omdat zij moeten wachten op hun erfdeel; dit noemen we de renteteller. Ook kunt u erfenis belasting voordelen behalen, door de kinderen tijdelijk een kleiner erfdeel te laten krijgen bij het eerste overlijden; dit noemen we het opvullegaat.

Meer informatie: bel voor een vrijblijvend gesprek met onze erfrechtspecialist 020- 4632990. Of kom naar één van onze gratis lezingen.